Κοτζιάς: το ζητούμενο

Το μεγάλο ερώτημα είναι αν η τυχόν υποχώρηση του δικομματισμού προς ένα σύστημα πολιτικό βεντάλιας αποτελεί ένα θετικό ή αρνητικό γεγονός. Κατά τη γνώμη μου, εάν το ζητούμενο είναι απλά να τιμωρηθούν τα δύο μεγάλα κόμματα, τότε η υποχώρηση μπορεί να αξιολογηθεί ως θετική. Αρνητική, όμως, μπορεί να είναι αυτή η υποχώρηση αν θα συνοδεύεται με την αύξηση του ελέγχου που υπόκειται το κομματικό σύστημα από εξωθεσμικούς παράγοντες. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν στα υπάρχοντα κόμματα προστεθεί «ένα κόμμα εθνικής σωτηρίας» το οποίο θα παίζει εντός «του συστήματος βεντάλιας» της διαπλοκής.Συμπέρασμα, το ζητούμενο δεν είναι η εν γένει υποχώρηση του δικομματισμού. Εκείνο που χρειάζεται είναι από τυχόν υποχώρησή του, να υπάρξει μια αλλαγή συσχετισμών στο εσωτερικό των υπαρχόντων κομμάτων, αλλά και να βρει η πολυδιασπασμένη αριστερά έναν δρόμο δημιουργικής ενότητας, τουλάχιστον στην δράση. Οι δε καινούργιες δυνάμεις που θα προκύψουν, αν θα προκύψουν, να είναι δυνάμεις με αυξημένη αυτονομία από τα εξωθεσμικά κέντρα και με πρόγραμμα προάσπισης των δικαίων της κοινωνίας