Δεν θέλω να γίνω προάγγελος κακών, όμως αυτή η ιστορία με τις αντισυγκεντρώσεις αρχίζει να γίνεται εξαιρετικά επικίνδυνη. Το χειρότερο είναι ότι κάποια κόμματα, οργανώσεις, συνδικάτα αλλά και μεμονωμένοι άνθρωποι, δείχνουν να έχουν απωλέσει τη συλλογική εμπειρία που είχε αποκομίσει ο αγωνιζόμενος λαός σε παλιότερες, εξίσου δύσκολες, δεκαετίες.
Πρέπει να συμφωνήσουμε σε κάτι απλό: Έχουμε μια στοιχειώδη αστική δημοκρατία ή έχουμε δικτατορία; Αν αποδεχτούμε ότι έχουμε δημοκρατία (με όλες τις ελλείψεις και τα κουσούρια της), τότε υπάρχουν κάποιοι απλοί κανόνες τους οποίους ακολουθούμε εν’ είδει κοινής συμφωνίας, θεωρώντας ότι οι λύσεις είναι εφικτές μέσα στα πλαίσια αυτού του συστήματος. Αν πάλι αποφασίσουμε ότι έχουμε δικτατορία ή ξένη κατοχή, τότε δεν υπάρχουν κανόνες και όλα επιτρέπονται αφού ο μοναδικός στόχος είναι το γκρέμισμα του (παράνομου) καθεστώτος με κάθε μέσο.
Στη Δημοκρατία, υπάρχουν ορισμένοι απλοί κανόνες. Η συγκέντρωση πολιτών είναι ελεύθερη. Η έκφραση των απόψεων ανεμπόδιστη. Η λεκτική πολιτισμένη αποδοκιμασία νόμιμη. Η χρήση βίας μη αποδεκτή. (Ακόμη και η χρήση των κρατικών δυνάμεων καταστολής, υποτίθεται ότι υπόκειται στον έλεγχο της δικαστικής εξουσίας). Αντιθέτως, στην αντιμετώπιση μιας δικτατορίας, όλα τα μέσα είναι επιτρεπτά. Η δολιοφθορά, η χρήση μεμονωμένης ή μαζικής βίας, μέχρι και ο ένοπλος αγώνας. Ας αποφασίσουμε, λοιπόν, σε ποιο πεδίο κινούμαστε σήμερα στη χώρα μας, για να ξέρουμε πώς δικαιούμαστε να δράσουμε.
Αν έχουμε δικτατορία και οι υπουργοί είναι παράνομοι, τότε δεν είναι επιτρεπτό μόνο να τους πετάμε καφέδες και γιαούρτια όποτε εμφανιστούν δημόσια, αλλά έχουμε και το ηθικό δικαίωμα να εισβάλουμε νύχτα στο σπίτι τους και να τους σπάσουμε στο ξύλο. Αν οι συγκεντρώσεις όσων υποστηρίζουν την κυβέρνηση είναι συγκεντρώσεις ανθρώπων που μεθοδεύουν ή δέχονται την κατάργηση της συνταγματικής νομιμότητας, τότε είναι (ηθικά) νομιμοποιημένη, όχι μόνο η αντισυγκέντρωση απέναντι της, αλλά και η προσπάθεια βίαιης διάλυσής της.
Σε συνθήκες Δημοκρατίας, η αντισυγκέντρωση είναι μια καθ’ ολοκληρίαν ακροδεξιά πρακτική. Ο Λαμπράκης σε αντισυγκέντρωση σκοτώθηκε. Ο Καλαμπόκας μέσα από αντισυγκέντρωση σκότωσε τον καθηγητή Τεμπονέρα. Η αντισυγκέντρωση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη βία, καθώς μία μάζα φανατικών συγκρούεται με μια άλλη μάζα εξίσου φανατικών. Η λογική των αντισυγκεντρώσεων είναι η μήτρα δημιουργίας παρακρατικών μηχανισμών κι από τις δύο πλευρές. (Οι μεν για να είναι πιο αποτελεσματικοί, οι δε για να προστατευτούν).
Η βία που παράγουν οι αντισυγκεντρώσεις είναι μη ελεγχόμενη και βαίνει συνεχώς αυξανόμενη. Τα αποτελέσματα αυτής, της βίας επικαλύπτουν, τελικά το σύνολο του πολιτικού διαλόγου και αργά ή γρήγορα θα καθορίσουν την ατζέντα του. Για οποιονδήποτε αριστερό μέχρι το 1980, όλα τούτα ήταν ψωμοτύρι. Φοβούμαι πως, όπως ξεχάσαμε πολλά άλλα πράγματα, ξεχάσαμε κι αυτό.
Επειδή ο εξοργισμένος συμβασιούχος, ο άνεργος και ο δημόσιος υπάλληλος με το κομμένο δώρο δεν είναι υποχρεωμένοι να έχουν πλήρη επίγνωση όλων τούτων των δεδομένων, καλά θα κάνουν οι πολικοί σχηματισμοί να τα ανασύρουν από τη μνήμη του λαϊκού κινήματος και να μετρήσουν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες τέτοιων πρακτικών. Ο απλός άνθρωπος που υποφέρει, δικαιολογείται να κινείται μόνο με κίνητρο το άχτι του, τα κόμματα της Αριστεράς, όμως, που είναι φορείς εμπειρίας δεκαετιών, ας το σκεφτούν καλά. Να μην υποθάλπτουν ή δικαιολογούν την είσοδο σε τέτοιο κατήφορο, εκτός κι αν (για να ξαναγυρίσω στην αρχή) θεωρούν ότι το λαϊκό κίνημα δρα σε συνθήκες δικτατορίας όπου όλα είναι ηθικά δικαιολογημένα. Σ’ αυτή την περίπτωση, όμως, πρέπει να βγουν δημόσια να το πουν και να αναζητήσουν τη λαϊκή υποστήριξη σ’ αυτή την πολιτική πλατφόρμα. Και θα κριθούν από τον κόσμο. Και τα γράφω αυτά, διότι μας περιμένουν ακόμα δυσκολότερες μέρες…
