Με «συνταγές» της Τρόικας (Δ.Ν.Τ., Ε.Ε. και Ε.Κ.Τ.) άλλαξαν ριζικά τη χρονιά που πέρασε οι ρυθμίσεις που αφορούν τόσο στο θεσμικό πλαίσιο για το ασφαλιστικό, όσο και σε εκείνο για τις εργασιακές σχέσεις στην Ελλάδα.
Η κυβέρνηση, μέσω συνεχών επικαιροποιήσεων του Μνημονίου Συνεννόησης με την Τρόικα, για τη στήριξη της οικονομίας, δεσμεύτηκε και υλοποιεί πολιτικές που ακυρώνουν εργασιακά, οικονομικά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων και επαναπροσδιορίζουν τις εργασιακές σχέσεις με βάση τη μεγαλύτερη ευελιξία.
Στο ασφαλιστικό με το Νόμο που ψηφίστηκε (3863/10) και ο οποίος θ΄αρχίσει να υλοποιείται από το 2011 με χρονικό ορίζοντα πλήρους εφαρμογής το 2015 οπότε θα ισχύσουν σταδιακά οι νέες διατάξεις, αυξάνονται τα ειδικά όρια συνταξιοδότησης και αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων.
Το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης προβλέπεται το 65ο ή το 60ό αλλά με 40 χρόνια εργασίας και ασφάλισης, ενώ από τον κανόνα εξαιρούνται ασφαλισμένοι πριν από το 1983 στις ΔΕΚΟ, τράπεζες κ.α. όπου ισχύει η 35ετία χωρίς όριο ή 37ετία στο 58ο έτος.
Ο υπολογισμός της σύνταξης θα γίνεται ανάλογα με τα χρόνια εργασίας. Θεσμοθετείται η βασική σύνταξη, ύψους 360 ευρώ σε σημερινές τιμές, η οποία θα είναι το τμήμα των συντάξιμων αποδοχών που εγγυάται πλέον και χρηματοδοτεί το Δημόσιο και στην οποία θα προστίθεται η αναλογική με βάση τα ένσημα του κάθε ασφαλισμένου.
Το ποσοστό αναπλήρωσης ορίσθηκε στο 64% και σ΄ αυτό θα προστίθεται η επικουρική σύνταξη, οι οποίες όμως βρίσκονται στον «αέρα» αφού σύμφωνα με το σχέδιο νόμου από την 1.1.2011 το κράτος δεν καλύπτει κανένα τρέχον ή και μελλοντικό έλλειμμα των Επικουρικών Ταμείων, Κλάδων και των Επαγγελματικών Ταμείων, για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, που σημαίνει ότι όποτε προκύπτει έλλειμμα ή προβλέπεται έλλειμμα, έπειτα από αναλογιστικές μελέτες, οι συντάξεις θα προσαρμόζονται με τη σύμφωνη γνώμη των ελεγκτών της Τρόικας.
Για τη συνταξιοδότηση μητέρων με ανήλικα παιδιά προβλέπεται μεταβατικό στάδιο. Από 1/1/2011 στο 52ο έτος, από 1/1/2012 στο 55ο έτος και από 1/1/2013 στο 65ο έτος.
Για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, τα όρια ηλικίας για πλήρη και μειωμένη σύνταξη αυξάνονται από 1.1.2011 κατά εννιά μήνες κάθε έτος και μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους, προκειμένου για λήψη πλήρους σύνταξης και του 58ου προκειμένου για τη λήψη μειωμένης σύνταξης.
Οι νεοπροσλαμβανόμενοι στο Δημόσιο εντάσσονται στο ΙΚΑ από το 2011.
Η 13η και 14η σύνταξη καταργούνται στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Για τις συντάξεις χηρείας, δεν προβλέπεται όριο ηλικίας.
Με πυξίδα την ευελιξία
Η μεγαλύτερη ευελιξία ήταν η «πυξίδα» των αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις, οι οποίες είναι σαρωτικές.
Οι επιχειρησιακές συμβάσεις, σύμφωνα με το Ν. 3899/10, μπορούν να κατισχύουν των συλλογικών - κλαδικών συμβάσεων εργασίας, για μειωμένες αποδοχές έως το όριο της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης.
Οι συμβάσεις αυτές μπορούν να συναφθούν χωρίς χρονικούς περιορισμούς και προϋποθέσεις, (ετήσιες με δυνατότητα παράτασης), ύστερα από συμφωνία διμερούς χαρακτήρα και με το δικαίωμα επέκτασης των συλλογικών συμβάσεων να μην ισχύει στις περιπτώσεις που συνάπτονται ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις.
Με άλλες ρυθμίσεις που θεσπίσθηκαν για τα εργασιακά στο Νόμο για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση (3863/10), το όριο απολύσεων αυξήθηκε μέχρι έξι εργαζόμενους το μήνα για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν 20 έως 150 εργαζόμενους και σε 5% του προσωπικού και μέχρι 30 εργαζόμενους για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, που απασχολούν περισσότερους εργαζόμενους. Παράλληλα, προβλέπεται μειωμένη αποζημίωση σε περίπτωση προειδοποίησης και καταβολή της σε δόσεις.
Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως σαράντα (40) ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται πέντε (5) επιπλέον ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία). Οι ώρες αυτές υπερεργασίας (41η, 42η, 43η, 44η, 45η ώρα) αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20% και δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, όρια υπερωριακής απασχόλησης. Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας έξι εργάσιμων ημερών την εβδομάδα η σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο υπερεργασία ανέρχεται σε οκτώ ώρες την εβδομάδα (από 41η έως 48η ώρα).
Επεκτείνεται ο χρόνος της διαθεσιμότητας των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα από 6 σε 9 μήνες.
Επανακαθορίζεται η διάρκεια της απασχόλησης εργαζομένων σε έμμεσο εργοδότη (με τυχόν παρατάσεις) στους 36 μήνες από 18 που είναι σήμερα. Μετά την πάροδο των 36 μηνών ο εργαζόμενος θεωρείται ότι έχει σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου με τον έμμεσο εργοδότη.
Ρυθμίζεται για πρώτη φορά με νόμο η δοκιμαστική περίοδος εργασίας, στο πλαίσιο της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι η δοκιμαστική περίοδος θα έχει διάρκεια έως 12 μήνες, και η σύμβασή εργασίας μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης, εκτός κι αν έχει συμφωνηθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη κάτι άλλο.
Επανακαθορίζεται ο χρόνος προειδοποίησης για την απόλυση εργαζόμενου με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, διάρκειας εργασίας από 12 μήνες έως 24 μήνες, σε ένα μήνα.
Παράλληλα αναμορφώνεται ο θεσμός της Μεσολάβησης και Διαιτησίας, με δυνατότητα προσφυγής και των εργοδοτών
Η προσφυγή στη διαιτησία περιορίζεται στον καθορισμό βασικού ημερομισθίου ή και βασικού μισθού.
Οι ρυθμίσεις που θα υλοποιηθούν και τα νέα μέτρα
Χρονιά υλοποίησης των μέτρων, αλλά και λήψης νέων τόσο στο ασφαλιστικό, όσο και στα εργασιακά είναι το 2011.
Οι επικουρικές συντάξεις, ο επανακαθορισμός της λίστας των Βαρέων και Ανθυγιεινών, η εφαρμογή του νέου τρόπου ασφάλισης του οικόσιτου προσωπικού (εργόσημο) και η εφαρμογή του νέου μέτρου για την πληρωμή μέσω του τραπεζικού συστήματος, μαζί με τις αποδοχές και το φόρο μισθωτών υπηρεσιών και των εισφορών στα ταμεία, είναι μερικές από τις ρυθμίσεις που πρόκειται να προωθηθούν.
Το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του ΣΕΠΕ, που θα είναι από τα πρώτα που θα ψηφισθούν τη νέα χρονιά, εισάγει την ηλεκτρονική κάρτα για τους εργαζόμενους, η οποία θα χρησιμοποιείται για τις εισφορές, αλλά και σαν κάρτα ελέγχου για την είσοδο και την έξοδο από το χώρο εργασίας, ώστε να ελέγχεται το ωράριο αλλά και κάθε εργασιακή μεταβολή.
Οι επιχειρήσεις που θα ενταχθούν στο νέο σύστημα λειτουργίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), το οποίο θα περιλαμβάνει και χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας και πληρώνουν έγκαιρα και με συνέπεια τις οφειλές τους, θα έχουν «μπόνους» μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, σταδιακά κατά 25% ως το 2013.
Στόχος είναι να αντιμετωπισθεί η αδήλωτη εργασία, η οποία ανέρχεται στο 25% και η συνολική εισφοροδιαφυγή που αγγίζει το 30% με απώλειες εσόδων πάνω από 9 δισ. ευρώ το χρόνο.
Δαπάνες και λειτουργία ταμείων ασφάλισης
Στον τομέα των δαπανών αλλά και της αποτελεσματικής λειτουργίας των Ασφαλιστικών Ταμείων για το 2011 τα μέτρα που προωθούνται είναι :
* Η ολοκλήρωση της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης σε όλα τα Ταμεία που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2010 και ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 2011
* Η ολοκλήρωση της απογραφής των συνταξιούχων την ίδια περίοδο
* Η αξιοποίηση του ενιαίου κέντρου πληρωμής των συντάξεων που δημιουργήθηκε ήδη στην ΗΔΙΚΑ και δίνει την δυνατότητα εντοπισμού παραβάσεων σε σχέση με την καταβολή του ΕΚΑΣ, τις συντάξεις αλλοδαπών, τις συντάξεις θανόντων κ.λπ.
* Η σύσταση και λειτουργία του ενιαίου φορέα παροχών υγείας.
* Η ενίσχυση του ρόλου των Ταμείων στη διαπραγμάτευση για αγορά υπηρεσιών υγείας
* Η δημιουργία ενιαίου πλαισίου παροχών Π.Φ.Υ. για όλους τους πολίτες
* Η λειτουργία από τις αρχές Μαρτίου του Ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας και η δημιουργία Εθνικού Μητρώου Ατόμων με αναπηρία.
* Η ολοκλήρωση των αναλογιστικών μελετών για όλα τα Ταμεία και τα επικουρικά τον Ιούνιο του 2011
* Η επικαιροποίηση και την εφαρμογή της νέας λίστας για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
ΥΠΟΙΚ
Ο οικονομικός στόχος της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης είναι η συγκράτηση της αύξησης των συνταξιοδοτικών δαπανών στο 2,5% του ΑΕΠ μεταξύ 2009-2060.
Διαιτησία
Αναμορφώνεται ο θεσμός της Μεσολάβησης και Διαιτησίας, με δυνατότητα προσφυγής και των εργοδοτών. Η προσφυγή στη διαιτησία περιορίζεται στον καθορισμό βασικού ημερομισθίου ή και βασικού μισθού.
ΑΡΗΣ ΜΟΥΣΟΥΡΗΣ - amous@naftemporiki.gr
