του Γιάνη Βαρουφάκη
ένα άρθρο των πρωταγωνιστών
Ένα πράγμα με εκπλήσσει, εδώ στους αντίποδες απ´ όπου παρακολουθώ τα τεκταινόμενα στα πάτρια: Η έκπληξη που ένιωσαν πολλοί για τις προτροπές της τρόικα. Καλά, τι περίμεναν δηλαδή; Η τρόικα κάνει την δουλειά της. Ποια δουλειά; Του συλλέκτη των χρωστικών εκ μέρους των δανειστών μας.
Με δεδομένη αυτή την μία και μοναδική τους προτεραιότητα, η πρόταση τους να πουλήσουμε και καμία παραλία για να επιστρέψουμε στα αφεντικά τους κάτι τις αποτελεί, για αυτούς, δεύτερη φύση. Όπως λοιπόν αθωώνω ένα κουνούπι που με τσιμπάει στα άγρια μεσάνυκτα, έτσι αθωώνω και τους κυρίους της τρόικας.
Αυτούς που δεν αθωώνω είναι τους δικούς μας, τους σχεδιαστές της δικής μας στρατηγικής στην Πλατεία Συντάγματος, που με τέτοια θλιβερή ελαφρότητα αγκάλιασαν τις προηγούμενες εβδομάδες την "λύση" της επαναφοράς του χρέους μέσα από νέο δανεισμό από το EFSF (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ή, σωστότερα,... Αστάθειας). Σκεφτείτε το: αν το να δανειστούμε κι άλλα δις για να επαναγοράσουμε τα ομόλογα μας ήταν όντως λύση, τότε γιατί δεν δικαιούται ο εκπρόσωπος της τρόικα να προτείνει (αντί να δανειστούμε κι άλλα για να αγοράσουμε ομόλογα μας) να το κάνουμε πουλώντας δημόσια περιουσία; Δεν είναι παράλογο.
Αλλού έγκειται ο παραλογισμός: Στην όλη ιδέα της λύσης μέσω επαναγοράς ομολόγων. Όπως έγραψα με το που ακούστηκε η πρόταση για επαναγορά χρέους, η Κρίση Χρέους (τόσο της Ελλάδας όσο και της ευρωζώνης) δεν μπορεί να λυθεί με επαναγορά ομολόγων. Το αν η επαναγορά θα γίνει με δανεικά ή μετά από ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας, δεν έχει καμία απολύτως σημασία ως προς το αποτέλεσμα. Για να υπάρξει αποτέλεσμα, πρέπει να συρρικνωθεί ολόκληρο το βουνό χρέους-τραπεζικών ζημιών από άκρου σε άκρο της ευρωζώνης. Λύση του "ελληνικού προβλήματος" δεν μπορεί και δεν θα υπάρξει αν δεν λυθεί παράλληλα και το Ιρλανδικό, το Πορτογαλικό, το Ισπανικό, το Ιταλικό και το Βελγικό πρόβλημα (καθώς και το πρόβλημα των Γαλλικών, Γερμανικών και Ισπανικών τραπεζών). Μιλάμε δηλαδή για πάνω από €3 με €4 τρις. Κανένα EFSF δεν θα έχει τέτοια δανειοδοτική ικανότητα και κανένα κράτος δεν θα μπορέσει, όσο και να το προσπαθήσει, να συνεισφέρει αρκετά σε αυτό το δυσθεώρητο, αλλά απαιτούμενο, ποσό πουλώντας δημόσια περιουσία. Επί τέλους, ας σταματήσουν οι ανοησίες που μόνο στόχο έχουν την αναβολή του σοβαρού διαλόγου επί προτάσεων που πραγματικά θα αποτελούσαν λύση.
Ερώτημα: Γιατί επιμένουν τόσο στην επαναγορά χρέους, είτε μέσω νέου δανεισμού είτε μέσω εκποίησης δημόσιας περιουσίας, όταν η επαναγορά ούτε λύση αποτελεί ούτε είναι και αναγκαία (καθώς υπάρχουν άλλες φθηνές και αποτελεσματικές λύσεις, π.χ. εκείνη που καταθέσαμε με τον Stuart Holland εδώ και εδώ); Γιατί ο κ. Παπακωνσταντίνου ακόμα και χτες διατυμπάνιζε την μη-λύση της επαναγοράς ως πανάκεια; Ο λόγος είναι απλός: Στον Καιρό της Τραπεζοκρατίας (ή, καλύτερα, της Πτωχο-Τραπεζοκρατίας, δηλαδή της εποχής που εξουσία ασκούν οι πτωχευμένες τράπεζες), η μόνη ιδεολογία που έχει μείνει όρθια είναι εκείνη της οποίας το μανιφέστο αρχίζει και τελειώνει με την πίστη στην αρχή ότι τα δανεικά που χρωστούν τα κράτη στις τράπεζες είναι ιερά ενώ οι ζημίες των τραπεζών πρέπει να βαραίνουν το δημόσιο ταμείο. Πρόκειται για μια περίεργη ιδεοληψία την οποία όμως η κυβέρνησή μας συνεχίζει να ασπάζεται, μαζί με πολλές άλλες ευρωπαϊκές. Διαβάζω στον χτεσινό τύπο: "Ο κ. Παπακωνσταντίνου συμπλήρωσε ότι η επαναγορά του χρέους από τους ομολογιούχους θα είναι εθελοντική." Εδώ είναι το κλειδί που εξηγεί την συγκινητική προσήλωσή του στην ανοησία της επαναγοράς χρέους: Σέβεται την ιδεολογικο-θρησκευτική πίστη ότι ακόμα και η συζήτηση μιας υποχρεωτικής μείωσης των τόκων που θα πάρουν οι τράπεζες από τα κράτη αποτελεί την μέγιστη εγκόσμια αμαρτία. Ακόμα κι αν τις τράπεζες αυτές τις συντηρεί το ευρωπαϊκό δημόσιο (μέσω της ΕΚΤ)!
Συμπερασματικά, όταν (πριν περίπου ένα χρόνο) φάνηκε ότι το ελληνικό δημόσιο δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις δανειακές του υποχρεώσεις, είχα πει πως λύση δεν είναι νέα, υψηλότοκα δάνεια. Ότι μια τέτοια επιλογή θα έφερνε το Πρώτο Ταγκό στην Ευρώπη. Ότι τα νέα δάνεια απλά θα προστίθεντο στα παλιά, κάποιοι τραπεζίτες θα έπαιρναν τα χρήματά τους (από τα νέα δάνεια), αλλά η χώρα θα βούλιαζε πιο πολύ στην Κρίση Χρέους-Ύφεσης καθώς οι όροι για τα νέα δάνεια ήταν επιθετικά υφεσιακοί. Ποια ήταν η λογική αυτής της Μνημονιακής πολιτικής, την οποία η κυβέρνηση, ούτε λίγο ούτε πολύ, παρουσίασε ως την μοναδική πατριωτική λύση (και εμάς τους διαφωνούντες ως, ουσιαστικά, εθνοπροδότες); Η λογική ήταν η ίδια: Τα δανεικά που χρωστούν τα κράτη στις τράπεζες είναι ιερά ενώ οι ζημίες των τραπεζών πρέπει να βαραίνουν το δημόσιο ταμείο.
Κι όταν, όπως ήταν φυσικό, πέρασαν οι μήνες, τα νούμερα δεν έβγαιναν, και η αδυναμία αποπληρωμής των παλαιών και νέων δανείων διεφάνη, άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους νέες αλχημείες (π.χ. επιμήκυνση, επαναγορά χρέους). Ποια η πεμπτουσία τους; Τα δανεικά που χρωστούν τα κράτη στις τράπεζες είναι ιερά ενώ οι ζημίες των τραπεζών πρέπει να βαραίνουν το δημόσιο ταμείο.
Ε, λοιπόν, φίλες και φίλοι, καιρός να σταματήσουν τα ψέματα: Η Κρίση θα βαθύνει όσο αφήνουμε τους πολιτικούς μας να βασίζουν τις πολιτικές τους αποκλειστικά στο δόγμα: Τα δανεικά που χρωστούν τα κράτη στις τράπεζες είναι ιερά ενώ οι ζημίες των τραπεζών πρέπει να βαραίνουν το δημόσιο ταμείο.
Πως θα τους σταματήσουμε; Νομίζω ότι πρέπει να επικαλεστούμε την βοήθεια της κας Μέρκελ. Δεν λέει εδώ και καιρό ότι πρέπει να συμμετέχουν οι ιδιώτες-δανειστές στο κόστος υπέρβασης μιας μελλοντικής Κρίσης Χρέους, από το 2013 και μετά; Λοιπόν, ας συμμετέχουν από τώρα. Ποιοί; Όλοι; Και τα κακόμοιρα, τα αποψιλωμένα ασφαλιστικά ταμεία που οι κυβερνήσεις έβαλαν με το ζόρι να αγοράσουν τα ομόλογά τους; Και ο Ιάπων επενδυτής που δεν φταίει σε τίποτα; Όχι, κανείς από αυτούς του ομολογιούχους. Αυτοί που πρέπει να συμμετέχουν, με το ζόρι, είναι οι ευρωπαίοι τραπεζίτες που έριξαν τις τράπεζές τους έξω με αποτέλεσμα να τις κρατά εν ζωή (και χωρίς κανένα Μνημόνιο) η ΕΚΤ. Αυτοί οι κύριοι να εξαναγκαστούν σε κούρεμα της τάξης του 50% από την ΕΚΤ που τους διατηρεί ζωντανούς.
Πως ακριβώς θα γίνει αυτό; Ας αφήσουμε τα περί της Τελικής Λύσης για τα μέσα Μαρτίου. Τότε θα επιστρέψω με την Πρόταση 2.0 (την νέα, επικαιροποιημένη πρόταση που επεξεργαζόμαστε με τον Stuart Holland, μετά από συζητήσεις με τον Υπουργό Οικονομικών της Ιταλίας, και την οποία έχουν ασπαστεί δύο τέως Ιταλοί Πρωθυπουργοί, ένας τέως Πρόεδρος της Πορτογαλίας, ένας τέως πρωθυπουργός του Βελγίου και τα Ευρωπαϊκά Συνδικάτα).
Έως τότε, κλείνω με το απλό συμπέρασμα με το οποίο ξεκίνησα: Για την αμετροέπεια της τρόικα ευθύνονται αποκλειστικά οι φωστήρες εντός της κυβέρνησης που έδωσαν 'γραμμή' να διατυμπανιστεί η λύση της επαναγοράς χρέους. Ο πρωθυπουργός, αν θέλει πράγματι να καταργήσει την λογική της εκποίησης δημόσιας περιουσίας ως λύση στην Κρίση Χρέους, ας καταργήσει τους εν λόγω φωστήρες που ζουν και δοξάζονται στους κόλπους της κυβέρνησής του.
