Το πλαίσιο των μέτρων είναι γνώριμο. Η υποτίμηση και η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του 80% των πολιτών είναι το κύριο στοιχείο. Το μνημονιακό «πρόγραμμα επιβίωσης» είναι στο τέταρτο κύμα μείωσης μισθών, συντάξεων, καταστροφής θέσεων εργασίας, ασφυκτικής επιβάρυνσης κάθε μορφής φορολογίας. Η ιδεολογία της απορρύθμισης στα ύψη. Οι πολιτικές επιλογές έχουν δύο μέτρα και σταθμά: απαραβίαστα τα πραγματικά προνόμια, ενοχοποίηση και ανατροπή κάθε συλλογικού και κοινωνικού δικαιώματος.
Ο φόβος και η ανασφάλεια για νέα πτώση ως αλυσιδωτή συνέχεια: της μείωσης της αγοραστικής δύναμης που οδηγεί περισσότερους μικρομεσαίους στην πτώχευση, εκτινάσσει την ανεργία, βαθαίνει την κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας, είναι ζήτημα χρόνου να καταγραφεί στα στατιστικά στοιχεία της νέας επιδείνωσης. Η κατασπίλωση για ότι είναι δημόσιο και κοινωνικό, συλλογικό ή αντίθετο, είναι το βασικό πολιτικό χαρακτηριστικό μετατόπισης της ευθύνης. Οι θύτες εμφανίζονται ως θύματα.
Το πρόβλημα παρουσιάζεται ότι «βρίσκεται» στην κοινωνική πολιτική, τη μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων – μόλις 18,5 δις στα χαμηλότερα επίπεδα των χωρών του ΟΟΣΑ – την κοινωνική ασφάλιση, τις πολλές ελευθερίες, τη δημοκρατία, το συνδικαλισμό, τις καφετέριες και ο Θεός ξέρει σε τι άλλο πρόκειται να εντοπιστεί.
Η αγριότητα των επιδιώξεων για ακραία αναδιανομή εισοδημάτων, δικαιωμάτων, υπηρεσιών υπέρ των λίγων και συγκεκριμένων συμφερόντων, είναι με κατακόρυφη ταχύτητα παρούσα, διευρύνει τις ανισότητες, την αδικία αλλά και την κοινωνική οργή.
Η κρίση, όπως όλες, κάποτε τελειώνει. Το ζήτημα είναι σε ποια τάξη πραγμάτων θα επιστρέψουμε. Ορισμένες κυρίαρχες δυνάμεις θέλουν την επιστροφή στα πριν, δηλαδή αυτά που παρήγαγαν την κρίση. Στηλιτεύουν τα κακώς κείμενα στα άλλα πεδία, κυρίως τις κοινωνικές υπηρεσίες, όχι όμως στα χωράφια των αγορών και των οικονομικά ισχυρών.
Ο στόχος, η φιλοδοξία, το όραμα δεν είναι η διόρθωση ή η επιδιόρθωση ή η ριζική αντιμετώπιση των αιτιών, των παραγόντων, των συστημάτων που έφεραν την κρίση.
Το ζητούμενο είναι να διαλυθεί κάθε κανόνας, κάθε ρύθμιση, κάθε ισορροπία που υπακούει σε γενικό, δημόσιο, κοινωνικό συμφέρον, πρόοδο και καλό. Επειδή όμως η κρίση ακόμη δεν έχει τελειώσει και επιλογές υπάρχουν, υπάρχει πάντα το περιθώριο πολιτικής σε νέα κατεύθυνση τόσο στο εθνικό, όσο και στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Η δίκαιη ρύθμιση των κρατικών χρεών, με μείωση επιτοκίων και υποχρεώσεων, ανεξάρτητα από τις ιδιωτικές χρηματαγορές, είναι μια δημόσια συστημική απάντηση στο συστημικό πρόβλημα που γέννησαν ιδιωτικά συμφέροντα.
Η επίλυση των προβλημάτων της χώρας στη Δημόσια Διοίκηση, την υγεία, την παιδεία, την ασφάλιση, τις υποδομές, την ενέργεια, τις κοινωνικές παροχές και την κοινωνική ασφάλεια, την ανάκαμψη και ανάπτυξη, επιβάλλουν νέο ισοζύγιο πολιτικής που το μνημόνιο υπονομεύει. Η συνθήκη για να γίνει η αγανάκτηση δύναμη εξόδου και ελπίδας είναι στην πολιτική κατάκτηση από την κοινωνία ενός σχεδίου, μιας στρατηγικής εξόδου από το μνημόνιο.
Εδώ απαιτείται ευρύτερο κοινωνικό κίνημα, αλληλεγγύη και ενότητα που τα συνδικάτα μπορούν να συμβάλλουν, υπερβαίνοντας τη φύση εξυπηρέτησης μόνο των δικαιωμάτων των μελών τους, αλλά δεν αρκούν. Χρειάζονται και οι άλλες κοινωνικές ομάδες που πλήττονται. Η πλειοψηφία των πολιτών και της κοινωνίας που χτυπιέται ευθέως και σφοδρά. Η πρόκληση είναι συγκεκριμένη, οι μορφές, οι τρόποι, ανοιχτή υπόθεση. Η λύση εξόδου από την κρίση για να είναι αποτελεσματική πρέπει να είναι δημοκρατική και κοινωνική, δεν υπάρχει και δεν θα προκύψει διαφορετικά και σίγουρα από κανέναν χωρίς την κοινωνική δύναμη, τη διαμόρφωση και επιλογή πολιτικών, την εφαρμογή, τη συλλογικότητα και τον έλεγχο της πορείας.
Είναι επομένως ώρα, δημοκρατικό κοινωνικό αίτημα, να τεθεί το ζήτημα του νέου μνημονίου καθώς και του συμφώνου για το Ευρώ στην κοινωνία με δημοψήφισμα.
tvxs